Warsztaty psychologiczne dla dzieci i młodzieży „Ja też potrafię” (02.01.2015 r.)

Rozpoczynamy kolejną edycję warsztatów psychologicznych dla dzieci i młodzieży pn. „Ja też potrafię”. Gmina Wieruszów w ramach realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiazywania Problemów Alkoholowych na 2015 r. przekazała środki finansowe na przeprowadzenie zajęć warsztatowych.

Ogólny opis dotychczasowej pracy

Zajęcia podzielone są na 4 grupy: wiek przedszkolny, młodszy wiek szkolny, ostatnie klasy szkół podstawowych oraz młodzież w wieku gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym.

Zajęcia zbudowane są w formie pracy z grupą, jak również zawierają elementy pracy indywidualnej. Zajęcia opracowane są w oparciu o harmonogram zajęć. W każdym tygodniu opracowujemy z dziećmi inny temat z zakresu psychologii bądź kontynuujemy wątki wymagające szerszego rozwinięcia. Zajęcia dla dzieci przygotowywane są w taki sposób aby poznały część teoretyczną danej problematyki, a następnie w sposób praktyczny mogły przećwiczyć zdobytą wiedzę. Metody pracy używane na zajęciach to: miniwykład, psychodrama, ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe, TZA, metoda twórczego myślenia, oddziaływania poznawczo- behawioralne, pantomina, gry dydaktyczne, praca indywidualna i grupowa.

Odbywały się indywidualnie konsultacje dla dzieci, które przejawiały trudności w przystosowaniu się do grupy, miały trudności z zachowaniem adaptacyjnym, bądź wykazywały jakiekolwiek inne problemy które pojawiały się w czasie prowadzenia zajęć, bądź które zgłaszali rodzice dzieci. Konsultacje takie odbywały się również dla rodziców zaniepokojonych zachowaniem swoich dzieci.

Trudności początkowe i progres poszczególnych grup

Grupa 1 (4-7 lat)

a) TRUDNOŚCI POCZĄTKOWE

• Trudności w porozumiewaniu się.
• Postawa zamknięta.
• Zachowania agresywne.
• Słabo wykształcone pozytywne wzorce zachowań.

b) PROGRES

• Na zajęciach cały czas mobilizujemy dzieci do wypowiadania się. Dzieci ćwiczą wymowę, język.
• Po roku pracy dzieci nabrały zaufania, mówią w miarę swoich możliwości, o problemach.
• W tej jak i kolejnej grupie największy nacisk kładziemy na modelowanie zachowań. Dzieci w tym wieku łatwo powtarzają formy zewnętrze, ma to zastosowanie również w przypadku eliminacji zachowań agresywnych, od modelowania przechodzimy do objaśniana danych sytuacji tak aby nie było to zwykłe odgrywanie roli, ale szło za tym zrozumienie istoty działania.

Grupa 2 (8-9 lat)

a) TRUDNOŚCI POCZĄTKOWE:

• Przejawy agresji słownej i fizycznej.
• Problemy z koncentracją.
• Trudność w radzeniu sobie z emocjami, szczególnie złością.
• Niska samoocena.
• Niska motywacja do wykonywania zadań

b) PROGRES:

• Zwiększenie samoświadomości.
• Podniesienie samooceny (dzieci, starają się już wykonywać zadania zamiast mówić że nie potrafią).
• Poprawa umiejętności wyłapywania złego zachowania u siebie i kolegów.
• Wymagania dot. słownictwa (dzieci przestały używać przekleństw).
• Poprawa umiejętności społecznych ( mówienie przepraszam, proszę, dziękuję).
• Poczucie wspólnoty (wspólne sprzątanie, angażowanie się w powierzone zadania ).
• Odpowiedzialność za siebie nawzajem (opieka nad młodszą grupą w czasie łączonych zajęć).

Grupa 3 (10-13 lat)

a) TRUDNOŚCI POCZĄTKOWE:

• Niska akceptacja siebie nawzajem w grupie.
• Niska tolerancja frustracji.
• Odreagowywanie swoich niepowodzeń na innych członkach grupy.
• Niska samoocena (myśli samobójcze jednego z uczestników).

b) PROGRES:

• Umiejętność współpracy w grupie.
• Zwiększona samoocena.
• Nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem.
• Asertywne wyrażanie myśli i uczuć.

Grupa 4 (14-16 lat)

a) TRUDNOŚCI POCZĄTKOWE:

• Skłonność do używek.
• Niska samoocena.
• Brak samodyscypliny.
• Niska tolerancja frustracji.
• Agresja słowna.

b) PROGRES:

• Dobra umiejętność pracy w grupie.
• Podniesienie samooceny poprzez odzwierciedlenia.
• Poprawa asertywności.
• Zwiększona samoświadomość.
• Brak oporowania.
• Zdobyte umiejętności radzenia sobie ze stresem.
• Zbudowanie w grupie poczucia wsparcia.

Podsumowanie

Dwuletnie doświadczenie realizacji warsztatów pokazuje, że te zajęcia spełniają swoją rolę i nie chodzi tu o to, że dzieci są wyedukowane z zakresu psychologii lecz dużym sukcesem w pracy z nimi jest to, że udało nam się zyskać ich chociaż częściowe zaufanie. Budujemy w nich świadomość, że nie są same. Co tydzień w czwartek mogą przyjść na świetlice, jak zawsze na początku każdych zajęć mogą podzielić się tym co zdarzyło się u nich w tygodniu podczas tzw „rundek” w ten sposób tworzy się wieź. Rozmawiamy o rzeczach wesołych, ale także o problemach i wspólnie staramy się znaleźć ich rozwiązanie. Najwspanialsze w tej pracy jest to, że podczas właśnie takich rundek możemy przysłuchiwać się jak dzieci nawzajem starają się sobie pomóc. Wymyślają co można zrobić w danej sytuacji i najbardziej satysfakcjonujące dla nas jest to, że ich pomysły obecnie zaczynają odbiegać od tego co powiedziałyby na początku realizacji warsztatów. Nie mówimy tu o jakimś przełomie. To są małe kroki dzięki którym możemy pomóc tym dzieciom lepiej dopasować się do środowiska, poświęcamy czas ich problemom ponieważ w domu często nie ma na to czasu, uczymy jak dopasować się do środowiska i uświadamiamy, że są wartościowymi ludźmi.

Od początku realizacji warsztatów liczba uczestników wzrasta, jest to sygnał, że dzieciom podobają się zajęcia, lubią spędzać czas na świetlicy i przychodzą na nie dobrowolnie mimo, że nie jest to czas spędzany na grach i zabawach. Starsza młodzież przychodzi sama oraz przyprowadza znajomych żeby wspólnie móc razem spędzić czas, porozmawiać – jest to grupa która w trochę inny sposób potrzebuje pracy z psychologiem. Poza edukacją potrzebują rady, poczucia wsparcia oraz nakierowania ich na właściwy tor.

Dzieci przychodzące na zajęcia często borykają się z problemami emocjonalnymi, nie potrafią radzić sobie ze złością czy agresją. W bieżącym roku rozpoczęliśmy wdrażanie programu pn. TZA, czyli treningu zastępowania agresji, który o ile będzie taka możliwość chcielibyśmy prowadzić dalej w bardziej rozbudowanej formie, w nadchodzącym roku, gdyż istnieje taka realna potrzeba. Jeżeli tylko jest szansa pomóc dzieciom w radzeniu sobie w otaczającym ich świecie i pokochać samych siebie to z pewnością zasadne jest kontynuowanie warsztatów psychologicznych „Ja też potrafię”.

Opracowała:
Klaudia Brząkała
(psycholog)