Warsztaty psychologiczne dla dzieci i młodzieży

Coraz częściej się słyszy w mediach lub środowisku lokalnym, że dzieci i młodzież doświadczają różnego rodzaju problemów emocjonalnych. Współczesny świat wywiera presję nie tylko na dorosłych, ale i na dzieci oraz młodzież. Dzieci i młodzież tak samo jak dorośli funkcjonują i rozwijają się w relacji z otaczającym światem. Reakcje otoczenia na dziecko nie tylko kształtują jego zachowanie, ale też testują umiejętności radzenia sobie z różnymi trudnościami. Niestety część dzieci i młodzieży nie zdaje tych testów, gdyż presja otoczenia jest zbyt silna i wymagająca. Efektem tego jest osamotnienie dziecka w swoim środowisku lub jego agresja, wobec tego środowiska, które je nie akceptuje. Dlatego tak bardzo istotne jest, aby rodzic odpowiednio wcześnie dostrzegł problemy emocjonalne swego dziecka i zaczął reagować. Czasem wystarczy dobre oddziaływanie wychowawcze rodziców, aby dziecko mogło odnaleźć się w swoim środowisku. Czasem jednak problemy emocjonalne dziecka przewyższają możliwości wychowawcze rodziców. Wówczas ważne jest, aby rodzice byli na tyle otwarci i skorzystali ze specjalistycznego wsparcia. Natomiast jeśli tego nie zrobią, to ich bezradność tylko może pogłębić problem. Specjalistycznym wsparciem dla dzieci i młodzieży zajmują się głównie poradnie psychologiczno–pedagogiczne.

Warsztaty psychologiczne dla dzieci i młodzieży pn. „Ja tez potrafię”

SP ZOZ „Miejski Ośrodek Profilaktyki, Terapii Uzależnień i Współuzależnienia w Wieruszowie” od wielu lat organizuje warsztaty dla dzieci i młodzieży, które mogą odgrywać role uzupełniającą do w/w specjalistycznego wsparcia lub po prostu są dla dzieci i młodzieży, które zaczynają mieć trudności emocjonalne, jednak jeszcze nie wymagają specjalistycznego wsparcia. Wiodącym celem warsztatów o nazwie „Ja też potrafię” jest wzmocnienie psychologiczne dzieci w wieku od 4 do 16 lat w kontekście efektywnego radzenia sobie w środowisku rówieśników, wzmocnienia własnej wartości i wzbogacenia poczucia odpowiedzialności. Mają charakter psychologiczno-pedagogiczny, dlatego prowadzone są przez psychologa i pedagoga.

Zajęcia zbudowane są w formie pracy z grupą, jak również zawierają elementy pracy indywidualnej. Warsztaty opracowane są w oparciu o harmonogram zajęć. W każdym tygodniu omawiamy z dziećmi inny temat z zakresu psychologii bądź kontynuujemy wątki wymagające szerszego rozwinięcia. Zajęcia dla dzieci przygotowywane są w taki sposób, aby poznały część teoretyczną danej problematyki, a następnie w sposób praktyczny mogły przećwiczyć zdobytą wiedzę. Metody pracy używane na zajęciach to: miniwykład, psychodrama, ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe, TZA (treningu zastępowania agresji), metoda twórczego myślenia, pantomina, gry dydaktyczne i inne.

Odbywają się również indywidulanie konsultacje dla dzieci, które przejawiają trudności w przystosowaniu się do grupy, bądź wykazują jakiekolwiek inne problemy, które pojawiały się w czasie prowadzenia zajęć, bądź które zgłaszali rodzice. Konsultacje takie odbywają się również dla rodziców zaniepokojonych zachowaniem swoich dzieci.

Każdego roku prowadzimy konsultacje o charakterze ewaluacyjnym oceniając efekty w umiejętnościach uczestników warsztatów. Wobec tego poniżej przedstawimy w jakim obszarze zachowań dziecka prowadzimy oddziaływanie psychologiczno-pedagogiczne podczas warsztatów.

Zachowania i postawy niepożądane

Niska samoocena.
Przejawy agresji słownej i fizycznej.
Trudności w porozumiewaniu się.
Postawa zamknięta.
Problemy z koncentracją.
Brak poczucia odpowiedzialności.
Niska motywacja do wykonywania zadań.
Słabo wykształcone pozytywne wzorce zachowań.
Niska akceptacja siebie nawzajem w grupie.
Niska motywacja do wykonywania zadań.
Alienacja, izolowanie się.
Skłonność do uzależnień (alkohol, Internet)

Progres zachowań w wyniku oddziaływania warsztatów

Na zajęciach cały czas mobilizujemy dzieci do wypowiadania się. Uczestnicy ćwiczą wymowę, język, w tym ustalane są wymagania dotyczące słownictwa (dzieci przestały używać przekleństw).
Zwiększenie samoświadomości (zrozumienie swoich zachowań i uczuć).
Podniesienie samooceny (uczestnicy starają się już wykonywać zadania zamiast mówić, że nie potrafią).
Poprawa umiejętności wyłapywania złego zachowania u siebie i kolegów.
Poprawa umiejętności społecznych (mówienie przepraszam, proszę, dziękuję).
Poczucie wspólnoty (wspólne angażowanie się w powierzone zadania).
Odpowiedzialność za siebie nawzajem (opieka nad młodszymi uczestnikami w czasie łączonych zajęć).
Asertywne wyrażanie myśli i uczuć.
Zdobyte umiejętności radzenia sobie ze stresem.
Uczestnicy w miarę czasu otwierają się na wyrażanie swoich problemów.
Kładziemy nacisk na modelowanie zachowań. Dzieci i młodzież łatwo powtarzają formy zewnętrze, ma to zastosowanie również w przypadku eliminacji zachowań agresywnych, od modelowania przechodzimy do objaśniana danych sytuacji tak, aby nie było to zwykłe odgrywanie roli, ale szło za tym zrozumienie istoty działania.

Zajęcia przede wszystkim mają charakter grupowy, jednak każdy z uczestników traktowany jest indywidualnie, tak aby czuł swoją wyjątkowość w grupie ludzi mu życzliwych. Poniżej przedstawiamy jeden z rocznych harmonogramów, aby bardziej szczegółowo przedstawić zakres tematyczny warsztatów.

Oczywiście każdego roku opracowywany jest inny harmonogram z uwzględnieniem kontynuacji omawianej problematyki lub wprowadzane są kolejne tematy potrzebne uczestnikom.

Przewidziane są również dodatkowe atrakcje, takie jak świętowanie Dnia Dziecka, całodniowa wycieczka krajoznawcza oraz Wigilia.

Warsztaty psychologiczne dla dzieci i młodzieży pn. „Ja też potrafię” finansowane są przez Gminę Wieruszów w ramach realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, dlatego adresowane są tylko do mieszkańców gminy. Jednak Ośrodek może realizować podobny program również w innych gminach, dlatego zachęcamy do współpracy samorządy gmin powiatu wieruszowskiego.

Podsumowanie

Wieloletnie doświadczenie realizacji warsztatów pokazuje, że te zajęcia spełniają swoją rolę i nie chodzi tu o to, że dzieci są wyedukowane z zakresu psychologii, lecz dużym sukcesem w pracy z nimi jest to, że udało nam się zyskać ich chociaż częściowe zaufanie. Budujemy w nich świadomość, że nie są same. Co tydzień mogą przyjść na świetlicę, jak zawsze na początku każdych zajęć mogą podzielić się tym co zdarzyło się u nich w tygodniu podczas tzw. „rundek”, w ten sposób tworzy się wieź. Rozmawiamy o rzeczach wesołych, ale także o problemach i wspólnie staramy się znaleźć ich rozwiązanie. Najwspanialsze w tej pracy jest to, że podczas właśnie takich rundek możemy przysłuchiwać się jak dzieci nawzajem starają się sobie pomóc. Wymyślają co można zrobić w danej sytuacji i najbardziej satysfakcjonujące dla nas jest to, że ich pomysły obecnie zaczynają odbiegać od tego co powiedziałyby na początku realizacji warsztatów. Nie mówimy tu o jakimś przełomie. To są małe kroki, dzięki którym możemy pomóc tym dzieciom lepiej dopasować się do środowiska, poświęcamy czas ich problemom, ponieważ w domu często nie ma na to czasu, uczymy, jak dopasować się do środowiska i uświadamiamy, że są wartościowymi ludźmi.